Ikona nie jest obrazem religijnym ani obrazem świętym, przedstawiającym. Ikona to obraz uobecniający. Ikona jest pośrednikiem między człowiekiem i Bogiem. Jest miejscem obecności Boga, miejscem w którym się on objawia. Jest spotkaniem. Kolejna stworzona przez ikonografa ikona otrzymuje energię praobrazu, stając się nośnikiem łaski.
Ponieważ ikona jest uosobieniem, bardzo ważna jest zgodność przedstawienia z ustalonymi kanonami. Tradycyjnie pomagały w tym specjalne wzorniki i powstałe wcześniej ikony.
Oblicze na ikonie nie jest naturalistycznym portretem, ale portretem duchowym, ma być jedynie rozpoznawalne. Przedstawienie świata ziemskiego ma swój własny język formalny oparty na symbolice, często jedynie aluzyjny. Jest to bowiem świat przemieniony przez moc duchową. Wszystkie materiały i elementy użyte w procesie powstania ikony pochodzą ze świata minerałów, roślin, lub ze świata organicznego. Jest to materia stworzona przez Boga i wezwana przez Boga do uczestnictwa w przemienieniu kosmosu.
Postać i praca ikonografa (z gr. eikon - obraz, graphos - pismo) miały charakter marginalny. Ikonograf był jedynie narzędziem w rękach Boga.